KOLEKCJA SFRAGISTYCZNA FRIEDRICHA AUGUSTA VOSSBERGA

Brązowy tłok miejskiej pieczęci Olsztyna z 2. poł. XIV w. oraz woskowe pieczęcie komturów krzyżackich i przedstawicieli szlachty pruskiej z zaginionego dokumentu tzw. rozejmu łęczyckiego z 1433 r. – to najcenniejsze eksponaty prezentowane na tej kameralnej wystawie. Pokazanych zostanie około 50 zabytków pochodzących z kolekcji Friedricha Augusta Vossberga.

F.A. Vossberg (1800–1870), numizmatyk, sfragistyk, kolekcjoner. Pracował jako radca bankowy i pruski tajny registrator w Berlinie. Kształcił się m.in. w Inowrocławiu, Kwidzynie i Grudziądzu. Był członkiem wielu naukowych towarzystw historycznych w Niemczech oraz archeologicznego w Petersburgu, współzałożycielem Towarzystwa Numizmatycznego w Berlinie. Opublikował liczne prace dotyczące numizmatyki, sfragistyki i heraldyki.
W 1875 r. wrocławskie Muzeum Starożytności Śląskich zakupiło cały zbiór sfragistyczny zmarłego kolekcjonera. W skład jego wchodziły 22 tłoki pieczętne i 5636 pieczęci. Były tam zarówno oryginalne artefakty jak i ich XIX-wieczne kopie. Sytuacja ta jednak odzwierciedlała tendencje typowe dla XIX-wiecznego kolekcjonerstwa sfragistycznego. Ówcześni kolekcjonerzy często wykonywali odlewy oryginałów, a jednym z celów wystawy jest przybliżenie tego zjawiska. I tak np., obok oryginalnych pieczęci biskupów poznańskich, ryskich i warmińskich oraz kapituł katedralnych Krakowa, Konstancji i Trewiru zaprezentowane zostaną gipsowe odlewy przykładowych pieczęci królewskich, książęcych, kościelnych i miejskich. Bez wątpienia do ciekawszych eksponatów należeć będą pieczęcie kolońskich stowarzyszeń politycznych związków cechowych i mieszczan, tzw. „Gaffeln”. Pieczęcie te odcięte zostały, tak jak i wszystkie pozostałe, od dokumentu, przy którym były przywieszone. W tym przypadku był to statut samorządności kolońskiej, tzw. „Verbundbrief”, który sporządzony został 14 września 1396 r. w 23 egzemplarzach.

Pieczęć biskupa warmińskiego Franza Kuhschmalza, 1433

Pieczęć krakowskiej kapituły katedralnej, 2 poł. XV w.

Pieczęć komtura człuchowskiego Zakonu Szpitala NMP Domu Niemieckiego w Jerozolimie, 1433

Pieczęć biskupa ryskiego Nikolausa von Nauen, 1229-1253

Pieczęć arcybiskupa ryskiego Johanna I von Lunnen, 1285 r.

Typariusz pieczęci sekretnej Olsztyna z 2 poł. XIV w