Historia największego obrazu świata.
Co może łączyć przedmieścia Los Angeles z Panoramą Racławicką?
Otóż jest to postać wybitnego polskiego malarza – Jana Styki. Jest on bowiem zarówno współautorem Panoramy Racławickiej, jak i największego na świecie religijnego obrazu pt. „Golgota”, który można obecnie oglądać w Glendale (dzielnica „Miasta Aniołów”} w muzeum na cmentarzu Forest Lawn (Kalifornia). Ten wiszący obraz ma wymiary 60m x 15m. Jan Styka namalował go za namową Ignacego Jana Paderewskiego. Obraz przedstawia własną wizję autora Męki Pańskiej. Widzimy na nim nie ukrzyżowanie, ale moment przed przybiciem Chrystusa do krzyża, na którym będzie umierał za całą ludzkość. Jezus jest tu sportretowany nie jak wystraszona ofiara czekająca na egzekucję, lecz jako zwycięzca niosący nadzieję. Otaczają Go setki mieszkańców Jerozolimy i rzymscy żołnierze. W oddali widać Jerozolimę, gdzie wcześniej Jezusa osądzono i skazano. Obraz emanuje niezwykłym światłem i artyzmem, co w połączeniu z tematyką zmusza do refleksji.
„Golgota” prezentowana jest widzom najpierw przy zgaszonym świetle. Równolegle do słów lektora omawiającego dzieło, punktowe światło podkreśla pszczególne postacie oraz prezentowane elementy obrazu. W tle płynie muzyka, słychać dialogi Piłata z Chrystusem, płacz Matki Boskiej, krzyki tłumu. Na koniec potężne światło wydobywa z ciemności całe arcydzieło.
Co sprawiło, że ten piękny obraz znalazł się za oceanem i nie powrócił do Polski? Zadecydował o tym przewrotny los i niefortunny splot wydarzeń. Po wystawieniu obrazu w Polsce i za granicą, m.in. we Lwowie, Kijowie, Warszawie, Paryżu, w 1904 r. obraz miał być zaprezentowany na światowej wystawie w St. Louis (USA). Niestety na miejscu okazało się, że agent, który miał się tym zająć okazał się oszustem. Ponadto były problemy ze znalezieniem odpowiednio dużej sali do ekspozycji tak ogromnego obrazu. Jan Styka nie mógł go zabrać z powrotem do Polski, gdyż opłaty celne przerosły jego możliwości finansowe i ku rozpaczy malarza obraz został zarekwirowany. Zrozpaczony malarz wrócił do kraju bez swojego dzieła i nigdy już go potem nie zobaczył. Obraz przeleżał w różnych magazynach 40 lat, by w końcu zostać w 1944 r. przypadkowo odkrytym w jednym z chicagowskich magazynów. Będąc przechowywana tyle lat w złych warunkach „Golgota” uległa znacznym uszkodzeniom. Kupił ją za bezcen amerykański milioner dr Hubert Eaton, który poprosił syna Jana Styki, aby dokonał gruntownej renowacji obrazu. Trwała ona ok. 2 lat. Premierowy pokaz „Golgoty” odbył się w Wielki Piątek w 1951 r. Od tego czasu można ją oglądać niemal codziennie w trakcie bezpłatnej prezentacji w Forest Lawn Memorial Park Cementery – Glendale (Los Angeles).
Więcej ciekawych informacji:+
http://www.gron.co › 2001/04/03 › golgota-panorama-j.
